:: İlk Yardım
Konular Boğulma | Kırıklar | Şok | Yanıklar | Yaralanmalar | Zehirlenmeler
BOĞULMA
Böyle bir durumda sudan çıkarılan şahsın, yapay solunumla oksijenasyonu sağlanmaya
çalışılmalı ve zaman kaybdilmeden hasteneye kaldırılmalıdır.
Boğulma yüzme bilenlerin bile başına gelebilir. Suda boğulanların yalnızca yüzde
50sinin hiç yüzme bilmediği düşünülürse, yüzme bilenlerin de bazı önlemlere
uymaları gerektiği anlaşılır. Ozellikle sualtında yüzenlerde duyu kaybı
görülebilir.Boğulmalarda ölüm nedeninin akciğerlere su dolması olduğu
varsayıldığından yardım etmek için suyun boşaltılmasına çalışılarak zaman
kaybedilir. Oysa boğulmanın ilk evresinde, kazaya uğrayan kişi soluğunu tutacak
durumda olmadığından, istenci dışında bir miktar su yutar. Ama kısa bir süre sonra
gırtlakta, suyun solunum yollarına ve akciğerlere girmesini engelleyen bir kasılma
gerçekleşir. Ancak kişi duyularını yitirdiğinde, gırtlak gevşer, mideye ve
akciğerlere yeniden su gider. Boğulan pek çok kişinin (yaklaşık yüzde 10-15)
akciğerlerde fazla su olmadan, oksijensiz kalarak ölmesi boğulmanın ilk evresinde
gerçekleşir. Dolayısıyla yardıma koşanların, akciğerlerdeki az miktardaki suyu
çıkarmaya çalışarak zaman kaybetmeden, yapay solunuma başlaması gerekir. Boğulma
sonucunda solunum yetmezliğine yol açan mekanizmalar kazanın tatlı ya da tuzlu suda
olmasına göre değişir.
Yapılması
Gerekenler;
Boğulmalarda ilkyardımın temel amacı, akciğerlere hava girmesini sağlamaktır;
ilkyardıma mümkün olduğunca zaman geçirmeden başlanmalıdır. Kazazede sudan
çıkarılır çıkanlmaz, ağzında protez varsa alınmalı ve boğazındaki salgı-lar
temizlenmeli, başı iyice arkaya yatırılarak, altçenesi iki elle kavranıp aşağıya
ve geriye çekilmeli, bu arada başparmaklar ağzı açık tutmalı, ağızdan ağza yapay
solunum uygulanmalı ve göğüs kafesine düzenli aralıklarla bastırarak kapalı kalp
masajı yapılmalıdır.
Yapay solunum uygulamak için kazazedenin başı arkaya eğilir, ensesinin altına bir el
ya da katlanmış giysiler sokulur. Oteki el ise kazazedenin alnına, işaret ve baş
parmaklar bumu kapatacak biçimde yerleştirilir. Yardım eden kişi derin bir soluk
aldıktan sonra, dudaklarını kazazedenin dudaklarının üstüne yerleştirir ve
soluğunu güçle verir. Kazazede çocuksa soluk verme fazla güçlü olmamalıdır. Soluk
verdikten sonra kazazedenin soluk vermesine izin vermek amacıyla ağzı açık tutulur.
Bu işlem iki kez daha yinelendikten sonra göğüs kafesine bastırarak kalp masajına
başlanır. Bunun için kazazedenin yanı başına diz çökerek bir el göğüs
kemiğinin alt bölümüne, öteki el ise bu elin sırtına yerleştirilir. Göğüs
kemiğine omzun ve vücudun ağırlığı gelecek ve 30-40 kg'lik bir güç oluşturacak
biçimde güçle bastırıldıktan sonra hızla bırakılır. İki soluk verdikten sonra
göğse 15 bası uygulanır.
Ağızdan ağza solunumun mümkün olmadığı durumlarda Halger-Nielsen ya da Silvester
yöntemine başvurulabilir.
Halger-Nielsen yöntemi kazazedeyi sırtüstü yatırmanın mümkün olmadığı
zamanlarda yararlıdır. Yardım eden kişi avuçlarını kazazedenin kürek kemiklerinin
hemen altına koyar; kazazede bu arada olanaklıysa ayakları başından daha alçakta ve
kolları yüzünün altında birbirine kavuşmuş olarak yatınlır. Yardım eden kişi
kollanyla kazazedenin sırtına bastırarak, havanın dışarı çıkmasını, daha sonra
kazazedenin dirseklerini tutarak kendisine ve yukanya doğru çekip göğsün
genişlemesini ve akciğerlere hava girmesini sağlar. Daha sonra kollar özenle yere
konur, bası manevrası yinelenir. Bu manevra dakikada 12-15 kez yinelenmelidir.
Silvester yönteminde, kazazede sırtüstü yatınlır; omuzlannın altına kalın bir
şey konur. Yardım eden kazazedenin başucunda, bacakları başın her iki yanında
olacak biçimde oturur.
Kazazedenin kolları bileğin hemen üstünden sıkıca yakalandıktan sonra, son
kaburgaların düzeyinde göğsün üstüne doğru dirençle karşılaşana değin
bükülür. Bu anda hava akciğerlerden çıkar. Daha sonra kollar başın üstünde
dışa yukarıya ve geriye kaldınlarak göğsün genişlemesi ve havanın pasif yolla
akciğerlere girmesi sağlanır, kollar yavaşça göğse geri getirilir. Bu manevra
dakikada 10-12 kez yinelenir.
|
|
|